Waterproof Pride?

Nakakalungkot isipin na ilang araw na ring binabaha ang News feed ng Facebook namin ng mga pag-uulat sa  lakas ng ulan at patuloy na paglaki ng baha sa ilang lugar sa Pilipinas. Kahit medyo kampante naman ako na hinde babahain ang mga pamilya namin pareho sa Bulacan at Laguna, andito pa rin ang pag-aalala na baka madulas ang Lola ko sa kanyang nilalakaran o baka na-stranded na ang ilang mga kaibigan o kamag-anak sa daan. Taimtim kong pinagdadasal ang kaligtasan ng lahat lalo na ng mga mahal namin sa buhay. Subalit para sa akin, ang pagbaha tuwing may bagyo sa buhay ng Pilipino ay parang init sa tag-araw o kaya'y lubak sa mga kalye sa Maynila --- Nakasanayan na.

Ang kalyo ko sa kanang palad ay hinde parin maalis-alis kahit babaran ko ng ilang container ng petroleum jelly. Malamang habambuhay nang bakas ito ng aking kabataan. Sa lugar na pinaglakihan ko sa likod ng SM North sa Quezon City, mahabang ambon man o malakas na bagyo e hinde pinalagpas ang bahay namin na pasukin ng baha. Kabisado ko na ang mga matitibay na bato at tubo na aking luluksuhin (kahit nakapikit pa) sa tuwing ilulubog ng maitim na tubig na pinaghalong kanal, ulan, ihi ng aso ang aking dadaanan papunta ng pinto ng aming bahay. Hinde na rin supresa na sasalubong sa akin ang tubig baha na lulusungin ko sa aming sala papuntang kusina. Pagkababa ko ng aking school bag sa taas ng mesa at suot lamang ang panloob na shorts at unipormeng blusa e tila automatic na sa akin na dadamputin ko ang dustpan at ilalabas ang tubig sa loob ng aming bahay (Nakabuo pa ako ng mabisang paraan no'n upang hinde agad mangalay ang kamay at braso sa pagdakot ng tubig-baha palabas ng pinto). Yun e kung mejo mahina-hina na ang ulan. Kung malakas lakas pa ang buhos nito e itatabi ko muna ang ilang mga gamit, papatayin ang mga appliances na nakasaksak, iinspeksyunin ang mga pamilyar na mga tulo galing sa butas ng bubong namin at maglalagay ng mga palangganang may basahan sa loob (iwas talsik ng tubig sa sahig), paaakyatin ang mga alaga naming pusa at aso sa mga kwarto sa taas ng bahay o kapag naiinip ako sa paghihintay ng aking maaksyon na paglilimas e gagawa muna ako ng assignment. Mapalad pa nga ako no'n kung may kuryente. Kaya kasama rin sa paghahanda ko ang ilang mga kandila at posporo kung mamalasing mawalan ng ilaw. At pucha kung malakas ang trip ko at talagang naiinip e lumalabas pa ako ng bahay, maghahanap ng sasagiping mga pusa na aampunin sa araw na iyon dahil sa bagyo o kaya'y tuluyan nang maliligo sa ulan. Walang makakapigil sa akin dahil ang Mama ko e nasa opisina pa at ang Kuya ko naman ay gabi pa ang uwian galing eskwela.

Marami-raming gamit na rin namin ang nasira dahil sa ulan at sa baha. Mismong ang bahay namin, kahit ilang beses pang ipagawa ng Mama ko e sadyang bumibigay minsan sa hagupit ng mga bagyong dumaan taon taon. Sa mumunting gulang ko no'n kahit mapagod ako kakalimas ng baha pagdating sa bahay e inaasahan ko paren ang pagbisita nila para i-suspinde ang mga klase. Siguro ang tangi ko lang kalungkutan na nararamdaman e yung hinde ko makuha lahat ng mga hayop na nasa kalye na posibleng nanlalamig o walang masilungan sa lakas ng ulan. Batid ng aking murang gulang no'n na dahil wala kaming pera upang makalipat sa mas maayos at mas mataas na lugar na hinde binabaha, kailangan ko lamang magtiis at ikibit balikat ang normal nang dinaranas namin no'n tuwing umuulan (uulitin ko, malakas o mahinang ulan.. binabaha kami). Kahit ipalinis o ipakalkal pa ni Mama ang kanal malapit sa aming bahay na umaapaw sa bawat pagbuhos ng ulan, nandiyan paren ang pagbaha. Hinde rin naman kasi kaya ng mga halamang tinanim namin ni Lola na inumin ang lahat ng tubig-ulan sa buong barangay namin. Ano pa ba ang magagawa di ba?

Sa paglipat namin sa unang bahay sa Laguna nung 4th year hayskul ako, malaking ginhawa rin na sa tuwing umuulan ay hinde ko na kailangang maghanda ng sarili upang sagupain ng buong lakas ang paglimas ng baha at pagdisinfect ng buong kabahayan pagkatapos. Tulo na lang ng bubong kung minsan pero bukod don e kuntento na ako. Sa aking unang trabaho e naranasan ko na rin ang lumusong sa baha sa lansangan. Wala nman nang bago doon. Parang bumabalik lang ang dati nang nakasanayan. Naranasan ko ring ma-stranded sa daan pauwi galing ng opisina. Nabago man ang aming buhay (at bahay), may mga bagay pa rin na sadyang permanente: 

1. Madalas pa rin umulan o bumagyo sa Pilipinas.

2. Binabaha pa rin ang karamihan sa mga lugar na tinatamaan nito.

...  

Pwera na lang kung sama-samang itutulak natin ang Pilipinas patungong Africa o sa mga bahagi ng mundo kung saan bibihirang daanan ng bagyo, malamang hinde na natin mararanasan ang hagupit ng kalikasang ito. Kaso hinde na mababago ang lokasyon ng bansa e. Dadaan at dadaan ang panahong Tag-ulan sa buhay natin. Para sa akin, bibihira ang pagbaha kung tayo lamang ay handa.

Hinde ako turuan nung bata pero isinabuhay ko ang simpleng utos na pagtapon ng kalat sa basurahan. Dinala ko yun mula bata, habang nag-aaral hanggang sa ngayon. Kung walang basurahan sa paligid, binubulsa ko ang ticket ng bus o balat ng sinisipsip na kendi. Kung naaalibadbaran ako sa kalat na nakikita ko sa daan, kahit hinde sa akin, ay pinupulot ko at tinatapon sa natatanaw na basurahan. 

Napaka-basic at civilized na panuntunan sa buhay: Huwag magkalat. Sa kasamaang palad, hinde lahat ng tao ay sensitibo sa kapaligiran nila. Banyagang kaalaman pa nga ang pag-recycle. Ang alam lang ng mga ninuno natin noon e mag-siga ng dahon.

Umuulan lang naman dahil ang tubig na galing rin sa mga ilog at dagat ay bumababa galing sa mga ulap. Elementary Science. Wala namang surplus ng tubig na kinuha ang kalikasan galing sa kalawakan. Hinde maco-contain ang tubig-ulan kung hinde rin tayo nagpaulan ng mga basura na siyang nagbabara at nagpapalubog sa atin ngayon. Dagdag pa dito, hinde na nga nagtatanim ang karamihan sa mga tao, mas marami pang mga pagkalbo ng kagubatan ang nagaganap para lamang sa pagdevelop ng mga lupang pagpapatayuan ng mga malls, condominiums, subdivisions, etc. 

3. Hinde pa rin sensitibo ang mga Pilipino sa kanilang kapaligiran / kalikasan.

Hinde paninisi sa gobyernong kadalasang nabubulagan na sa kanyang mga priorities, kung hinde mismo tayong mga Pilipino, collectively, ang dapat sisihin kung bakit sa lahat ng mga bansang dinaanan ng bagyo e ang Pilipinas mostly ang masamang naaapektuhan. Hinde naman tayo paboritong i-bully ng inang kalikasan na kung maisipan niya na magsabog ng bagyo e ang Pilipinas ang unang naka-lista sa kanyang handy dandy notebook. Maraming dinadaanan ang bagyo pero sa ibang lugar, pinaghahandaan ng gobyerno at ng mga mamamayan ang nakaambang hagupit ng kalikasan na hinde kontrolado ng kahit sinuman. Hinde kasi ito tipong *poof!* um-appear agad sa mapa ng Pilipinas yung ominous red colored thingy na pinapakita sa mga weather reports ng PAGASA. 

Boring na usapan, oo. Pero sa totoo lang, tanungin ang normal na Pilipino tungkol sa konsepto ng Sustainable Development e mapapakamot na lang siya ng ulo. Pero mas striking sa kanya ang coincidental na pagtugma ng petsa noong isang araw sa Genesis 8:7-12. Diyan tayo magaling. Tsk tsk. No wonder napapa-smile na lang tayo sa gitna ng mga trahedyang tulad nito.